Polikistik Over Sendromu
Kadınların yumurtalıklarında ortaya çıkan kist sebebiyle yaşadıkları hormonal dengesizliklere polikistik over sendromu adı verilir. Kadınlarda bu sendrom yumurtalık bölgesinde küçük boyutlu kist oluşumu ile görülür. Bu kistler genellikle iyi huylu oluşumlardır. Kist oluşumu zaman içinde adet düzensizliğine yol açar. Aynı zamanda bu sendroma yakalanan kadınların kilosunda beklenmeye n artışlar görülür. Aynı zamanda hormon dengesizliği vücutta birçok yerde tüylenme ve sivilce oluşumuna da yol açar.
Aynı zamanda kadınların yumurtalıklarında kist oluştuğunda yumurtlama dengesi de olumsuz etkilenebilir. Bu durumda doğurganlık yeteneği de zarar görebilir. Yani polikistik over sendromunda kadınlar çocuk sahibi olma konusunda problemler yaşayabilir. Kadınlarda genital bölgede estetik görünüm de bozulabilir. Aynı zamanda psikolojik olarak da son derece yıpratıcıdır. Görüldüğü anda hemen tedavi planı hazırlanmalıdır.
Polikistik over sendromunda kadınların yumurtalıklarında çok sayıda kist oluşur. Tedavide geç kalınırsa karaciğer yağlanması, depresyon, hipertansiyon, uyku apnesi, diyabet gibi sorunlara görülebilir. Aynı zamanda ilerleyen süreçte kısırlığa da yol açabilir. Genellikle hormon seviyelerini kontrol altına almaya yönelik tedaviler uygulanır. Aynı zamanda hastanın kilo vermesi de sağlanır.
Polikistik over sendromu belirtileri nelerdir?
Polikistik over sendromu özellikle ilk zamanlar hiçbir belirti vermez. Bu yüzden birçok vakada sinsi ilerleyen hastalıklar sınıfındadır. Hastalığın ilerleyen aşamalarında belirli semptomlar görülmeye başlar. Yine de tüm belirtiler hastaya göre değişiklik gösterir;
- Ani bir şekilde sebepsiz kilo artışları
- İki adet kanaması arasında beklenmeyen ara kanamalar
- Korunmasız cinsel ilişkiye rağmen gebelik oluşmaması
- Vücutta her bölgede aşırı tüylenme şikayetleri
- Adet düzensizliği başlangıcı
- Ciltte sebepsiz lekelenmeleri görülmesi
- Saçların dökülmesi, saç tellerinin zayıf ve cansız görünmeye başlaması
- Sesin bir anda kalınlaşması
- Göğüslerde beklenmeyen küçülme veya büyümeler
- Adet dönemi olmamasına karşın yoğun göğüs hassasiyeti görülmesi gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Söz konusu belirtiler görüldüğünde hemen doktora görünmek gerekir. Özellikle adet düzensizliği en çok karşınıza çıkacak belirti olabilir. Özellikle genç kızların ilk adetten sonraki birkaç döngüsünün ardından adet görülmezse polikistik over sendromundan şüphelenilir. Bu hastalığı yakından takip ederek en kısa sürede tedavi oluşturmak gerekir.
Polikistik over sendromu neden olur?
Polikistik over sendromunun neden görüldüğü net olarak bilinmiyor. Ancak polikistik over sendromu nedenleri yerine bazı risk faktörleri bulunuyor. Bizler bu sendromun genetik öykü ve çevresel bazı faktörlere bağlı görüldüğünü düşünüyoruz. Çünkü hastalarımız genellikle ailesinde polikistik over sendromu vakası olan kişiler oluyor.
Polikistik over sendromunda en bilinen risk faktörlerinden biri obezite oluyor. Çünkü kadınlarda yüksek kilolarda insülin direnci ortaya çıkıyor. Bir kişinin hanında insülin seviyesi ortaya çıktığı anda vücut tepki olarak androjen hormonu sentezlemeye başlıyor. Bu durum kadınların vücudunda yer alan cinsiyet hormonlarını olumsuz etkiliyor. Daha sonra da cinsiyet hormonu dengesi bozulunca yumurtlama bozuklukları gözleniyor.
Bir kadında yumurtama düzeni sekteye uğradığı anda yumurtalıklarda kist oluşumu ortaya çıkıyor. Kist sayısı arttığında ve tehlike büyüdüğünde polikistik over sendromu görülüyor.
Polikistik overda diğer bir risk faktörünün ise kadınların zararlı kimyasallara maruz kalması olduğunu düşünüyoruz. Kadınların tarım ilaçları, dioksin, fitoöstrojen, BPA; Bisfenol A,DBP gibi kimyasallara maruz kalması durumunda hormon dengesi bozulur. Bu da dolaylı olarak polikistik over sendromu gelişimini tetikleyebilir.
Polikistik over sendromu tanısı nasıl konur?
Polikistik over sendromu tanısı için birden fazla değerlendirme komplike olarak yapılır;
Hasta Öyküsü: Öncelikle hasta öyküsü dinlenir. Mevcut şikayetlere göre belirtiler aranır. Aynı zamanda ailede bu hastalığın öyküsü olup olmadığına bakılır. Adetin erken veya geç görülmesi, adetin hiç görülmemesi, ses kalınlaşması, aşırı tüylenme gibi birden fazla belirti önemli şüphe oluşturur.
Pelvik Muayene: Kadınlarda sayılan birkaç belirti varsa hemen vajinal muayene istenir. Bunun için vajinal ultrasonografi ile yumurtalık ve rahim incelenir. İncelemede yumurtalıklarda kist varlığına bakılır.
Radyolojik İnceleme: Bazı vakalarda belirtilere ve şikayetlere göre radyolojik görüntüleme klinik bulgu için istenmektedir.
Hormon Testleri: Polikistik over sendromu direkt hormon dengesini etkilediği için hormon düzeylerini ölçen testler yapılabilir. Adet döneminin üçüncü gününde kan testi uygulanır. Çünkü bu sendroma sahip kadınların yumurtlama döngüsünü düzenleyen FSH ve LH hormon seviyeleri referans aralık dışında olur. Bunun yanında östrojen hormonu düşer. Ek olarak erkeklik hormonu yüksek çıkar. Yumurtlamayı sağlayan hormonu yumurtayı büyüten hormona oranı 3 ve daha fazla olursa kesin tanı koyulur. Tabii ultrasonografide de belirli durumlara rastlanırsa!
Polikistik over sendromu tedavisi
Polikistik over sendromu tedavisi sürecinde kadının sağlık durumu ve sendromun şiddetine bakılır. Her hastada farklı bir tedavi uygulanır. Çünkü sendroma bağlı diğer hastalıkların da tedavisi yapılır. Mesela yüksek kilo ola hastalarda diyetisyen tedavisi eş zamanlı yürütülür.
İlaç Tedavisi: Polikistik over sendromunun spesifik bir tedavisi yoktur. Genellikle doğum kontrol hapları ve farklı grupta ilaçlar reçete edilir.
Hormon Tedavisi: Bu sendrom direkt olarak hormonları etkilediği için kadınlarda hormonların kontrol altına alacak özel bir tedavi planlanabilir. Böylece adet düzeni de kontrol edilebilir. Hormon iğnesi tedavisi ilaç ile birlikte adet düzensizliği olan hastalarda uygulanabilir.
Polikistik over sendromu ne kadar önce tanılanırsa tedavi o kadar çabuk başlar. Böylece hastalık kısa süre içinde yavaşlatılır ve hormon seviyeleri kontrol altına alınabilir. Bu da hamilelik problemlerini ortadan kaldırır.
Yorumlar