İdrar Kaçırma Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
İdrar kaçırma, idrarın istemsiz kaybı olarak tanımlanır. Kadın, erkek veya çocuk fark etmeksizin birçok insanın karşı karşıya kalabileceği bir rahatsızlıktır. Bu nedenle idrar kaçırma türleri, nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiye sahip olunması gerekebilir.
İçerikler:
İdrar kaçırma nedir?
İdrarın kontrol edilmesinden görevli organlar mesane ve beyindir. Mesane, boşaltmaya hazır olana kadar idrarı depolar. Pelvisin alt kısmındaki kaslar, mesaneyi yerinde tutar. Mesanenin uç kısmı sfinkter kasları ile kapalıdır. İdrarı vücuttan dışarı taşıyan tüp olan üretraya, sfinkter kasları idrar yolunu kapalı tuttuğunda idrar sızmayacaktır. İdrar yapmaya hazır olunduğunda beyin, mesaneye bir sinyal gönderir. Daha sonra mesanedeki kaslar daralır ve idrar üretra yoluyla atılır. Tüm insanların en önemli fiziksel ihtiyaçlarından biri olan idrara çıkma, bu şekilde gerçekleşmektedir. Bu sistem üzerinde istenmeyen bir problem oluştuğunda ise idrar kaçırma rahatsızlığı meydana gelmektedir.
Üriner inkontinans olarak da bilinen idrar kaçırma, zayıf mesane kontrolünü tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu sorun; sadece tıbbi bir problem değildir. Duygusal, psikolojik ve sosyal hayatı da etkileyebilir.
İdrar kaçırma nedenleri nelerdir?
Bir dizi faktörün sebep olduğu, birçok idrar kaçırma nedeni bulunmaktadır. En yaygın türler şöyledir:
Stres inkontinansı:
Karın ve mesane içindeki basıncı arttıran ve mesaneyi aşağı doğru iten aktiviteler sırasında az miktarda idrarın sızma durumudur. En sık karşılaşılan idrar kaçırma nedenidir ve çoğunlukla kadınlarda görülmektedir.
Stres inkontinansı öksürme, hapşırma, gülme, yürüme, ağır kaldırma veya spor yapma gibi aktivitelerde görülür. Bu duruma katkıda bulunan diğer faktörler arasında diyabet, kronik öksürük (astım, sigara veya bronşit ile bağlantılı), kabızlık ve obezite bulunur.
Kadınlarda stres inkontinansı genellikle hamilelik, doğum ve menopozdan kaynaklanır. Gebelik ve doğum, üretrayı destekleyen pelvik taban kaslarını gerebilir ve zayıflatabilir.
Menopoz sırasında, düşük miktarlarda östrojen üretilir. Östrojen, idrar yolunun sızdırmazlığını sağlamak için üretra duvarının kalınlığının korunmasına yardımcı olur. Östrojen kaybının bir sonucu olarak, bazı kadınlar menopoz sırasında stres inkontinansı yaşamaktadır.
Dürtü inkontinansı:
İdrara çıkma ani ve güçlü bir ihtiyaçtır. Düzgün çalışan bir vücutta mesane, tamamen dolduğunda aktif hale geçer. Kasların görevini tam olarak yerine getirememesi halinde ise, mesanenin yaklaşık olarak yarısı dolduğunda dahi idrara çıkma isteği gelebilir. Çoğu insan, tuvalete gitmek için uygun bir zaman gelinceye kadar bekleyebilir. Ancak; aşırı aktif bir mesane ve idrar kaçırma sorunu yaşayanlar mesanesini olduğundan daha dolgun hissedebilir. Bu durum, daha sık aralıklarla tuvalete gitmeyi de idrar kaçırmayı da beraberinde getirir.
Dürtü inkontinansının nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, ancak ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. İdrar kaçırma stres zamanlarında, çay, kahve, gazlı içecekler veya alkollü içecekler tüketildiğinde artabilir. İdrar kaçırma inme, Parkinson hastalığı, multipl skleroz ve beynin omurilik yoluyla mesaneye mesaj gönderebilme yeteneğini engelleyen diğer sağlık durumlarıyla da bağlantılı olabilmektedir.
Kronik retansiyon:
Kronik retansiyon ile ilişkili idrar kaçırma problemleri, mesanenin düzgün bir şekilde boşalmaması sonucunda az miktarda idrar sızıntısının ortaya çıkma haliyle ilişkilidir.
Mesanenin tamamen boşalmadığının belirtileri şunlardır:
- İdrar yapmak için zorlanma,
- Zayıf veya yavaş idrar akışı,
- Tuvalete gittikten sonra mesanenin boş olmadığını hissetme,
- Uykuda idrar kaçırma,
- İdrar yolu enfeksiyonları veya sistit görülmektedir.
Kronik retansiyon türündeki idrar kaçırma, kabızlık ya da kötü mesane alışkanlıklarının uzun bir geçmişinin sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Fonksiyonel inkontinans:
Fonksiyonel idrar kaçırma, normal mesane fonksiyonunu etkileyen fiziksel, zihinsel veya çevresel konularla ilgilidir.
- Ayağa kalkıp tuvalete gidememek,
- Tuvaleti kullanmakta zorlanmak,
- Tuvalette çıkarması zor bir kıyafet giymek,
- Tuvalette iyi bir aydınlatmanın olmaması nedeniyle korkmak,
- Tuvalete gitme ihtiyacını iletememek,
- Yürüme (artrit veya serebral palsi) sorunları ve hafıza ya da öğrenme ile ilgili sorunlar (demans ve zihinsel yetersizlik) fonksiyonel inkontinansın bazı nedenleri arasında sayılabilir.
İdrar kaçırma nasıl teşhis edilir?
İdrar kaçırma şikayeti ile bir uzmana başvurulduğunda genel sağlık durumu ve rahatsızlığın gelişimsel süreci hakkında bilgiler verilmelidir. İdrar kaçırma türünün ne olduğunu teşhis etmek için fiziksel muayene istenir. Gün içerisinde ne kadar sıvının tüketildiği, kaç kez tuvalete gidildiği, idrar kaçırmayı hangi olayın tetiklediğini not almak da faydalı olacaktır. Mesanenin tepki durumunu gözlemlemek için ürodinamik test de istenebilir.
İdrar kaçırma tedavisi nasıl yapılır?
İdrar kaçırma tedavisi idrar kaçırma tipine, şiddetine, yaşa, sağlık durumuna ve tıbbi geçmişe göre şekillenecektir.
Yapılan analizlerden sonra idrar kaçırmada önemli bir rol oynayan mesane kaslarını iyileştirmeye yardımcı olan ilaçlar, mesaneyi destekleyen pelvik tabanı güçlendirmek için fizyoterapi ya da mesaneyi desteklemek için cerrahi yöntemler önerilebilir. Cerrahi, genellikle ilaç veya fizyoterapi tedavilerinin başarılı olamadığı durumlarda yapılır. Tedavilerin başarı oranı değişkendir. Uygulanacak prosedürlerden sonra yaşam kalitesinin yükselmesi amaçlanır.
Radyofrekans ile idrar kaçırma tedavisi
İdrar kaçırma tedavilerinde cerrahi tekniklere başvurmadan konforlu bir şekilde radyofrekans tekniği ile başarılı sonuçlar alınabilir. Radyofrekans ameliyatsız bir işlemdir ve ortalama 30 dakikada idrar kaçırma problemleri ortadan kalkar.
Öncelikle kadınlar jinekolojik muayene pozisyonunda uzanırlar ve vajina içine özel bir prob yerleştirilir. Buradan radyo dalgaları ile idrar kaçırma problemi olan bölgelere ısı verilir. Burada ısı verme süreci kontrollü bir şekilde yürütülür. Bu sayede bölgedeki kolajen üretimi desteklenir ve bölgede yeniden sıkı bir yapı oluşması sağlanır.
Radyofrekans işleminde başarılı bir şekilde kas problemlerine ve sarkmaya bağlı idrar kaçırma problemleri tedavi edilebilir. Aynı zamanda cinsel ilişkiden zevk alma gibi birçok konuda da radyofrekans önemli faydalar sağlar.
İdrar kaçırma ameliyatı nasıl yapılır?
Problemin türü ve şiddetine göre yapılan ameliyat türleri şunlardır:
- Sling (askı): Trans-vajinal bant (TVT) operasyonu olarak da adlandırılan işlemde, üretra altına U şeklinde bir bant yerleştirerek destek verilir. Bu operasyon, genellikle vajina ve göbek çevresine yapılan küçük kesiklerle gerçekleşir.
- Kolposüspansiyon: Mesanenin boynunu kaldırmak ve kasık kemiğine eklemek için dikiş yapılır. İşlem esnasında göbek çevresine küçük kesiklerin yapılması gerekebilir.
- Üretral hacim arttırıcı: Mesane kaslarını daha sıkı ve daha güçlü hale getiren maddeler enjekte etmeyi içeren prosedürdür.
İdrar Kaçırmada TVT ve TOT Ameliyatları:
Stres tipi idrar kaçırma problemlerinde en etkili tedavi tekniği Tvt ve Tot ameliyatıdır. Bu uygulama çok pratik bir şekilde spinal anestezi ya da sedasyon ile gerçekleştirilebilir. İşlem sırasında karında bir kesi uygulanmaz.
Vajina bölgesinde çıkışın 1 cm kadar aşağı kısmında çok küçük kesi açılır. Bu kesi üzerinden üretra altına yerleştirilen ve obturator membrandan geçirilen prolen yama kullanılarak gevşeyen üretraya askı desteği sağlanır.
Bu operasyon ortalama 20 dakika kadar sürer. Aynı zamanda kombin olarak farklı ameliyatlar da yapılır. Tot ve Tvt askı işleminden sonra dikişler kendiliğinden erir ve riskler de yok denecek kadar azdır. Aynı zamanda başarı oranı da yüzde 80’lere kadar çıkar.
Yorumlar